Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Szczytnie

POSTANOWIENIE

Dnia 24 stycznia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:		SSR Leszek Bil
Protokolant:	p.o. sekretarz sądowy Patrycja Zygmuntowicz

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2019 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z wniosku W. B.

z udziałem Gminy Miejskiej S., A. K., J. B. i B. P.

o zasiedzenie

postanawia:

I.  Stwierdzić, że w dniu 31 grudnia 2005r., M. T. w ½ części , J. T. (1) w ¼ części i W. B. w ¼ części, nabyli przez zasiedzenie własność działki gruntu nr (...) o pow. 0,0118 ha położonej w S. przy ul. (...) objętej księgą wieczystą nr (...),

II.  koszty postępowania wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą każdy we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 278/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni W. B. wniosła - po sprecyzowaniu żądania - o stwierdzenie, że wnioskodawczyni oraz M. T. i J. T. (1) nabyli przez zasiedzenie z dniem 1.10.2005 r. własność nieruchomości położonej w S. przy ul. (...) , oznaczonej jako działka gruntu nr (...), o pow. 0,0118 ha objętej księgą wieczystą Kw nr (...).

W uzasadnieniu podała, że w dniu 16.06.1970 r . została zawarta umowa darowizny, na podstawie której K. i J. Ł. darowali jej rodzicom J. i M. T. prawo użytkowania wieczystego działki budowlanej przy ul. (...) objętej księgą wieczystą Kw nr (...) oznaczonej jako działka nr (...). Wówczas jako właściciel figurował w księdze wieczystej Skarb Państwa. Małżonkowie T. wybudowali tam dom jednorodzinny. W roku 1975 wybudowali ogrodzenie posesji, którym objęli także przyległą działkę (...) o pow. 118 m2. Grunt ten użytkowali jako ogród gdzie uprawiali drzewa owocowe kwiaty warzywa. Traktowali ten teren przyległy do ich działki jako swoją własność. Za ogrodzeniem ułożyli chodnik . W 1986 r zmarł ojciec wnioskodawczyni J. T. (2) , którego spadkobiercami testamentowymi zostali syn J. T. (1) i córka W. B.( wnioskodawczyni) . W 2009 r. zmarł ojciec uczestniczek J. T. (1) i spadek po nim nabyła żona D. T. oraz córki A. K. i J. B.. D. T. zmarła w 2010 r. a jej następcą jest B. P..

Uczestniczki w dniu 13.10.2010 r. sprzedały wnioskodawczyni W. B. swoje udziały po 1/12 części w działce zabudowanej 121/1. W dniu 8.07.2010r. M. T. darowała córce ( wnioskodawczyni W. B.) udział ½ w działce zabudowanej 121/1. W dniu 28.12.2011r. postanowieniem Sądu dokonano zniesienia współwłasności działki (...) i wnioskodawczyni spłaciła B. P.. M. T. zmarła w 2012 r. Wnioskodawczyni kontynuuje nieprzerwanie posiadanie działki (...). Posadziła tam w roku 2000 drzewa iglaste a w 2010 tuje. W 2016 r. postawiła nowe ogrodzenie w miejsce starego. Gmina Miejska nigdy nie upominała się o zwrot nieruchomości.

Uczestniczka A. K. poprała wniosek

Pozostałe uczestniczki nie stawiły się i nie zajęły stanowiska w sprawie

Uczestniczka Gmina Miejska S. w odpowiedzi wniosła o oddalenie wniosku. Podniosła, że nie wykazano przesłanek zasiedzenia z art. 172 kc. Zarzuciła, że posiadanie wnioskodawcy w odniesieniu do spornej działki nie miało charakteru samoistnego, gdyż poprzednicy wnioskodawczyni władali gruntem w granicach użytkowania wieczystego do 2004 r. albowiem dopiero decyzją z dnia 20. 09. 2004 r. nabyli prawo własności. Prawo użytkowania wieczystego ma odmienny charakter od prawa własności . Posiadanie mogło co najwyżej odpowiadać swoim charakterem władaniu sąsiednią działką jako użytkownik wieczysty. Podniosła, że uczestnicy nie opłacali nigdy podatków od nieruchomości, której zasiedzenia się domagają.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

W dniu 16 czerwca 1970 r. rodzice wnioskodawczyni J. T. (2) i M. T. nabyli w drodze darowizny od K. Ł. i J. Ł. prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) ( obecny (...)) o pow. 0,054 ha przeznaczonej pod zabudowę domem mieszkalnym, objętej księgą wieczystą Kw nr (...) (obecny nr (...)). Właścicielem gruntu był wówczas Skarb Państwa. W roku 1971 rodzice wnioskodawczyni wybudowali dom mieszalny, w którym zamieszkali z dziećmi jesienią 1971r. Działka miała specyficzny kształt trójkąta i nie była wówczas ogrodzona. W roku 1975 rodzice wnioskodawczyni postanowili ogrodzić działkę. Wznieśli wówczas płot na betonowym cokole, jednakże objęli ogrodzeniem także przyległą część gruntu – działkę nr (...) o pow.0,0118 ha , którą od tej pory użytkowali jako część ogrodu. Rodzice wnioskodawczyni wiedzieli dokładnie jaka jest powierzchnia i granice działki nr (...), którą nabyli wcześniej w użytkowanie wieczyste. Zdawali sobie również sprawę z tego, że nie są użytkownikami wieczystymi ani właścicielami działki nr (...), którą włączyli w obręb swojej posesji poprzez jej ogrodzenie. Od tej pory traktowali jednak działkę (...) jako swoją własność . W latach 80 tych ubiegłego wieku w ramach czynu społecznego ułożyli chodnik wzdłuż ogrodzenia a następnie w okresie zimowym chodnik przylegający do ich posesji odśnieżali. Nigdy nie opłacali za działkę (...) podatków.

W 1986 r zmarł ojciec wnioskodawczyni J. T. (2), którego spadkobiercami testamentowymi zostali mieszkający wspólnie z rodzicami syn J. T. (1) i córka W. B. ( wnioskodawczyni) . Decyzją Burmistrza Miasta S. z dnia 20.09.2004 r. M. T. nabyła udział ½, J. T. (1) ¼ i W. B. ¼ udział w prawie własności działki (...)/1w trybie przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności.

W 2009 r. zmarł ojciec uczestniczek J. T. (1) i spadek po nim nabyła żona D. T. oraz córki A. K. i J. B.. D. T. zmarła w 2010 r. a jej następcą jest B. P..

Uczestniczki w dniu 13.10.2010 r. sprzedały wnioskodawczyni W. B. swoje udziały po 1/12 w działce zabudowanej 121/1. W dniu 8.07.2010r. M. T. darowała córce ( wnioskodawczyni W. B.) udział ½ w działce zabudowanej 121/1. W dniu 28.12.2011r. postanowieniem Sądu Rejonowego w Szczytnie w sprawie (...) dokonano zniesienia współwłasności działki (...) i cała nieruchomość przypadła wnioskodawczyni. M. T. zmarła w 2012r. Wnioskodawczyni kontynuuje nieprzerwanie posiadanie działki (...). Posadziła tam w roku 2000 drzewa iglaste a w 2010 tuje. W 2016 r. postawiła nowe ogrodzenie w miejsce starego.

Działka nr (...) o pow. 0,0118 ha została skomunalizowana na podstawie decyzji Wojewody (...) z dnia 02.02.1991r. i w dniu 26 lutego 2009r. założono dla niej księgę wieczystą (...) ujawniając własność Miasta S..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie jawnej treści ksiąg wieczystych i dokumentów w aktach tychże ksiąg wieczystych (...) raz zeznań wnioskodawczyni W. B. z dnia 17 stycznia 2019r. nagranie k.62 [00:06:41- 00:24:12]

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek jest zasadny. Wnioskodawczyni wykazała bowiem, iż spełnione zostały wszystkie przesłanki z art. 172 k.c., prowadzące do zasiedzenia własności nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr (...) objętej w posiadanie samoistne w 1975 r. przez rodziców wnioskodawczyni.

Zgodnie z aktualną treścią art. 172 k.c., posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, natomiast jeżeli uzyskał posiadanie w złej wierze, nabycie następuje po upływie lat trzydziestu. Przed nowelizacją kodeksu cywilnego dokonaną ustawą z dnia 28.07.1990 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny ( Dz. U. Nr 55, poz. 321 ), okresy wymagane do zasiedzenia (przed dniem 1.10.1990 r.) były krótsze i wynosiły 10 lat dla posiadacza w dobrej wierze zaś 20 lat dla posiadacza, który uzyskał posiadanie w złej wierze. Jeżeli zasiedzenie nie upłynęło przed 1.10.1990r. do zasiedzenia może dojść dopiero po upływie okresów wymaganych do zasiedzenia to jest według aktualnego brzmienia art. 172 k.c.

Przesłankami zasiedzenia są zatem posiadanie samoistne oraz upływ określonego w ustawie okresu czasu. Dobra lub zła wiara posiadacza nie jest przesłanką zasiedzenia lecz wpływa na długość okresu posiadania niezbędnego do zasiedzenia.

Pierwszą przesłanką niezbędną do zasiedzenia jest zatem posiadanie samoistne.

Samoistnym posiadaczem nieruchomości w rozumieniu art. 172 k.c. jest ten, który nią włada jak właściciel (art. 336 k.c.), czyli wykonuje uprawnienia składające się na treść prawa własności (art. 140 k.c.); korzysta z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzenia nią. W orzecznictwie wskazano, że tych cech nie można przypisać osobom, które władają nieruchomością w zakresie innego prawa, w szczególności w zakresie użytkowanie wieczystego ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r. I CSK 309/14 LEX nr 1771587)

Posiadania w zakresie użytkowania wieczystego nie można jednak utożsamiać z posiadaniem właścicielskim (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2008 r. V CSK 146/08 LEX nr 510987).

W ocenie Sądu rodzice wnioskodawczyni nie objęli jednak działki (...) jako użytkownicy wieczyści. W zakresie tego prawa objęli oni bowiem w 1970 r. działkę (...), do której prawo użytkowania wieczystego nabyli w drodze darowizny. Natomiast działkę gruntu nr (...), która przylegała do ich działki gruntu objęli w innym momencie i wyniku innego uzewnętrznionego zachowania manifestującego ich wolę jako posiadaczy samoistnych . Dopiero bowiem gdy w roku 1975 postanowili ogrodzić teren objęli ogrodzeniem zarówno działkę nr (...) jak i działkę nr (...). Z zeznań wnioskodawczyni wynika przy tym , iż jej rodzice mieli pełną świadomość tego w jakich granicach są użytkownikami wieczystymi i jakie są granice i kształt poszczególnych działek ewidencyjnych. Z zeznań tych wynika również, że rodzice wnioskodawczyni nigdy nie uważali się za użytkowników wieczystych działki (...). Na działce tej urządzili w kolejnych latach ogród i ułożyli wzdłuż tego ogrodzenia tak jak sąsiedni właściciele chodnik i w kolejnych latach chodnik ten odśnieżali.

Skoro więc rodzice wnioskodawczyni zdawali sobie sprawę z tego gdzie przebiega granica gruntu oddanego im użytkowanie wieczyste oraz wiedzieli, że działka gruntu w121/2 nie została oddana im ( ani komukolwiek ) w użytkownie wieczyste a objęli ją w posiadanie traktując jak swoją – czemu dali wyraz wznosząc solidne trwałe ogrodzenie, to uzasadnione jest twierdzenie wnioskodawczyni, iż byli oni posiadaczami samoistnymi tej działki. Natomiast twierdzenia uczestnika - gminy Miejskiej S., iż granice charakteru posiadania w niniejszej sprawie wyznaczało użytkowanie wieczyste nie są zasadne .Twierdzenia te oparte są na błędnym - w ocenie Sądu założeniu - iż użytkownik wieczysty może objąć przyległy teren wyłącznie w granicach takiego prawa jakie mu przysługuje do posiadanej już działki. Tymczasem w ocenie Sądu fakt posiadania jednej działki gruntu w użytkowaniu wieczystym nie przesądza per se o charakterze posiadania gruntu przyległego. Skoro zatem z zeznań wnioskodawczyni wynika, iż jej rodzice nie objęli działki przyległej w tym samym czasie, i w drodze tych samych czynności faktycznych, w którym objęli w posiadanie grunt oddany w użytkowanie wieczyste a przy tym mieli świadomość tego jaka dokładnie działka i o jakich granicach została oddana w użytkowanie wieczyste a przy tym wiedzieli, iż nie są użytkownikami wieczystymi działki sąsiedniej to zasadne jest ustalenie, że działkę (...) objęli oni w posiadanie samoistne. Nastąpiło to w roku 1975 jednakże wnioskodawczyni nie wykazała dokładnej daty budowy ogrodzenia, co oznacza iż dla potrzeb rozstrzygnięcia należy przyjąć, że objęcie nieruchomości posiadanie nastąpiło nie później niż 31 grudnia 1975r.

Dodatkowo należy wskazać, iż opłacanie podatków nie jest koniecznym warunkiem posiadania samoistnego ( por. postanowienie Sądu Najwyższego

z dnia 28 lutego 2018 r. (II CSK 231/17 LEX nr 2506087).

Nie ulega wątpliwości, iż objęcie w posiadanie działki (...) nastąpiło w złej wierze, skoro rodzice wnioskodawczyni mieli świadomość tego, że nie przysługuje im żadne prawo do działki (...). Oznacza to, iż do zasiedzenia wymagany był dłuższy z terminów zasiedzenia.

W zakresie biegu terminu zasiedzenia w pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na to, że w roku 1975 nieruchomość o jakiej mowa stanowiła własność Skarbu Państwa a zatem jej zasiedzenie nie było prawnie dopuszczalne – zgodnie z obowiązującym wówczas art. 177 kc „ przepisów o nabyciu własności przez zasiedzenie nie stosuje się, jeżeli nieruchomość jest przedmiotem własności państwowej”. Przepis ten skreślono z dniem 1.10.1990r. Jednakże nieruchomość została wcześniej skomunalizowana - decyzją z dnia 02.02.1991 z mocy prawa – to jest z dniem 27 maja 1990 r. Stała się od tego czasu własnością Gminy Miejskiej S.. Bieg zasiedzenia mógł się zatem rozpocząć z chwilą komunalizacji działki (...) - to jest z dniem 27 maja 1990r.

Przy obliczaniu tego terminu należy uwzględnić przepisy ustawy z dnia 28.07.1990 r. nowelizujące kodeks cywilny z dniem 1.10.1990 r.

Według art. 10 noweli „ jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę.

Przepis art. 10 noweli z 28.07.1990 r. ma zastosowanie także do nieruchomości państwowych, które z dniem 27.05.1990 r. stały się z mocy prawa mieniem komunalnym.

Uwzględniając powyższe regulacje prawne, należy wskazać, że bieg terminu zasiedzenia od 31 grudnia 1975 do czasu komunalizacji działki (...) ( 27 maja 1990) nie mógł biec, gdyż zasiedzenie nie było możliwe z uwagi na art. 177 k.c. Natomiast po komunalizacji działki, termin zasiedzenia rozpoczął bieg . Termin ten wynosi lat 30 ( zła wiara ), jednakże podlega on skróceniu o okres od 31 grudnia 1975 do 27 maja 1990 to jest o 14 lat 4 miesiące i 27 dni. co oznacza, że zasiedzenie upłynęło po 15 latach 7 miesiącach i 3 dniach od 27 maja 1990 r. czyli w dniu 30 grudnia 2005 ( przy obliczaniu terminu w dniach według art. 111 kc nie uwzględnia się dnia zdarzenia, od którego termin się oblicza ) czyli zasiedzenie nastąpiło z dniem 31 grudnia 2005r. Dodać przy tym należy, że osobami, które w tej dacie posiadały nieruchomość byli posiadacze działki (...) - według stanu prawnego na dzień 31 grudnia 2005r. , to jest współwłaściciele działki (...), wskazani w decyzji Burmistrza Miasta S. z 20 września 2004r. to jest M. T. w ½ części J. T. (1) w1/4 i W. B. w ¼. Taki stan posiadania potwierdziła przy tym w swych zeznaniach wnioskodawczyni.

Mając to wszystko na uwadze, na podstawie art. 172 kc orzeczono jak w pkt I postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520§1 kpc.