Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Szczytnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Anna Podubińska
Ławnicy:	Dorota Rawska Kazimierz Soliwoda
Protokolant:	kierownik sekretariatu Krystyna Hartung

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2016 r. w Szczytnie

sprawy U. O.

przeciwko Przedszkole (...) im. J. B. w W.

o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne

I.  Oddala powództwo,

II.  Nie obciąża powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego.

Sygn. akt: IV P 45/16

UZASADNIENIE

Powódka U. O. wniosła o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia jej stosunku pracy dokonanego przez pozwanego Przedszkole (...) im. J. B. w W..

W uzasadnieniu wskazała, iż jest zatrudniona w pozwanym Przedszkolu od 1 września 1988 roku, jest nauczycielem dyplomowanym. Otrzymała 9 maja 2014 roku wypowiedzenie z powołaniem się na zmiany organizacyjne. Po odwołaniach pozwanego Sąd Okręgowy w Olsztynie prawomocnym wyrokiem z 21 marca 2016 przywrócił ją do pracy, którą podjęła ją 5 kwietnia, a 29 kwietnia, otrzymała ponownie wypowiedzenie.

Nastąpiło ono z rażącym naruszeniem zasad współżycia społecznego oraz art. 30§4kp, a przyczyny z art. 20 pkt 1 Karty Nauczyciela są nieprawdziwe. Naruszenie zasad współżycia społecznego w wyborze kryteriów polega na tym, że z góry stawiały powódkę w gorszej sytuacji, bowiem niemal od dwóch lat nie pracowała w Przedszkolu. Nie mogła wykazać się realizacją dodatkowych zajęć na jego rzecz, podejmować dodatkowych szkoleń, kursów dokształcających itp. Inni nauczyciele mogli korzystać w tym czasie z dofinansowania kursów lub szkoleń lub organizowanych przez Przedszkole. Przed dwuletnią przerwą w pracy, powódka systematycznie podnosiła kwalifikacje: odbywała warsztaty i szkolenia organizowane przez (...)- (...) Ośrodek (...) w O., ostatnie na miesiąc przed zwolnieniem (kwiecień 2014), organizowane przez Ośrodek (...) w S.. Wykazywała się większą niż niektórzy realizacją dodatkowych zajęć na rzecz przedszkola: współorganizowała i prowadziła doroczne festyny, przygotowywała inscenizacje spektakli teatralnych, w których udział brały dzieci, ich rodzice i nauczyciele, o czym informowała także prasa (relacje (...) z 2011 r. oraz (...) z 2014 r, współpracowała z Gminną Biblioteką Publiczną w W., z Kołem (...) w W. (zbiórka żywności w celu dokarmiania zwierzyny leśnej zimą 2013/2014 r.), z S. i Nadleśnictwem W., z Poradnią P.-psychologiczną w W., z Miejskim (...) w S. w 2014 r.

W tym kontekście wybór dwóch spośród 15 kryteriów, jako podstawy do zwolnienie narusza zasady współżycia społecznego, jest rażąco dowolny i dyskryminujący.

Wypowiedzenie nastąpiło z naruszeniem art. 30§4 kp, bowiem stwierdzenia zawarte w nim nie pokazują powódce konkretnie i wiarygodnie, dlaczego wypadła najsłabiej. Nie przedstawiono żadnych faktów, argumentów, dowodów potwierdzających tę tezę.

Nieprawdziwe jest stwierdzenie, że przyczyną zwolnienia jest także brak jest w budżecie gminy środków. Powódka wskazała, iż w okresie wypowiedzenia zwolniono ją z obowiązku świadczenia pracy i będzie otrzymywać wynagrodzenie, na co są pieniądze w budżecie gminy.

Podstawowa przyczyna, jaką jest rzekomy brak godzin, jest nieprawdziwa. Zmiany organizacyjne, rzekomo uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powódki nastąpiły w 2014 r. Od tego czasu zmieniała się sytuacja zatrudnionych nauczycieli, W. S. osiągnęła wiek emerytalny i mówiła powódce, że odejdzie na emeryturę co potwierdziła 29 kwietnia 2016 r., gdy dowiedziała się, że powódka została zwolniona. D. R. poleciła jej nie wtrącać się, bo to nie jej sprawa.

Pozwany Przedszkole (...) im. J. B. w W. wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu wskazał, iż wyrok przywracający powódkę do pracy został wykonany. W dniu 29 kwietnia 2016 r. pozwany dokonał wypowiedzenia, którego przyczyną były zmiany organizacyjne uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powódki.

Zgodnie arkuszem organizacyjnym na rok szkolny 2016/2017 zatwierdzonych zostało 135 godzin: dla 3 nauczycieli po 22 godz., 2 nauczycieli po 25 godzin, dla 1 nauczyciela religii - 4 godz., 1 nauczyciela j. angielskiego - 4 godz., 1 etat dyrektora - 8 godz. oraz zostają 3 godziny, co stanowi znacznie poniżej 1 etatu i ograniczało możliwość zastosowania art. 22 ust. 2 KN. W celu uniknięcia redukcji zatrudnienia rozważano proporcjonalne zmniejszenie wymiaru zatrudnienia wszystkim zatrudnionym, takie rozwiązanie byłoby nieekonomiczne, spowodowałoby konieczność wypłacenia wszystkim pracownikom dodatku uzupełniającego.

Pozwany musiał rozwiązać stosunek pracy z jednym z nauczycieli, a wyboru dokonać spośród czwórki nauczycieli-B. B. (1), K. K. (1), U. O. oraz A. P. (1). Ww. pracownicy oceniani byli pod kątem wszystkich 15 kryteriów, a nie 2 jak wskazuje powódka, przy czym w przypadku 13 kryteriów ocena była bardzo zbliżona, a różnice nieuchwytne. Różnice pracownikami dało się dostrzec w zakresie wykształcenia i kwalifikacji pedagogicznych oraz realizacji dodatkowych zajęć na rzecz przedszkola. Pozwana analizowała dotychczasowe zaangażowanie pracowników w wykonywanie zadań dodatkowych, gdzie powódka w okresie, kiedy faktycznie świadczyła pracę wykazała zdecydowanie mniejsze zaangażowanie, np. kontakty z Kołem (...) były cały czas domeną K. K., a nie U. O.. Powódka wypadła również dużo gorzej w aspekcie podnoszenia umiejętności zawodowych, pozostali pracownicy podnosili kwalifikacje w okresie, kiedy powódka pracowała- A. P. ukończył studia podyplomowe z zakresu informatyki w 2005 r. B. B. uczęszczała na studia podyplomowe z zakresu logopedii w latach 2012-14, K. K. zdobywała nowe kwalifikacje i odbywała szkolenia w okresie zatrudnienia U. O., pracodawca brał pod uwagę praktycznie cały okres zatrudnienia, a nie okres ostatnich 2 lat.

Zwolnienie powódki od obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia było wynikiem „braku godzin” dla jednego nauczyciela. Do chwili obecnej nie wpłynęło od żadnego pracownika oświadczenie w przedmiocie odejścia na emeryturę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka U. O. została zatrudniona w pozwanym Przedszkolu Samorządowym im. J. B. w W. w charakterze nauczyciela na podstawie umowy o pracę od dnia 1 września 1988 roku. 3 października 2000 roku aktem nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela powódce nadano stopień nauczyciela mianowanego, a aktem z dnia 27 grudnia 2006 roku stopień nauczyciela dyplomowanego. Powódka ma kwalifikacje do nauczania w zakresie edukacji wczesnoszkolnej z wychowaniem przedszkolnym. Jest zatrudniona na podstawie mianowania. W okresie pracy była kilkakrotnie oceniana i otrzymywała ocenę wyróżniającą- ostatnio w czerwcu 2011 roku. Powódka otrzymywała wynagrodzenie liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w kwocie 3730,80 złotych

Przedszkole do roku szkolnego 2013/2014 działało w dwóch budynkach, głównej siedzibie przy ul. (...) w W., gdzie zajęcia miały 3 grupy dzieci oraz niewielkiej sali w Gminnym Ośrodku (...), gdzie były dwie grupy dzieci- 1 przychodząca na rano i druga popołudniowa. W 2014 roku zapadła decyzja o przeniesieniu całego Przedszkola do głównej siedziby, a jednocześnie w związku z tym na rok szkolny 2014/2015 organ prowadzący szkołę przewidział o 25 miejsc mniej w przedszkolu. Konsekwencją tego było utworzenie w planie organizacyjnym na rok 2014/2015 4 grup przedszkolnych w miejsce dotychczasowych 5, co spowodowało konieczność redukcji zatrudnienia. Wypowiedzenie stosunku pracy z powołaniem się na zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w Przedszkolu Samorządowym, które uniemożliwiają dalsze zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy otrzymała w maju 2014 roku powódka. W przedszkolu pozostało wówczas 6 nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, 1 etat administracyjny, część etatu katechetki.

Powódka od tej decyzji pracodawcy odwołała się do Sądu i ostatecznie wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 9 października 2015 roku w sprawie IVP 266/14, od którego apelacja pozwanego została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie w sprawie IV Pa 15/16 z dnia 21 marca 2016 roku powódka została przywrócona do pracy. W uzasadnieniu wskazano, iż naruszono tryb rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem, bowiem nie zostały wskazane żadne kryteria doboru powódki do zwolnienia.

Powódka stawiła się do pracy w dniu 5 kwietnia 2016 roku i podjęła ją tego dnia.

W okresie od września 2014 roku, gdy przestała świadczyć pracę w związku z końcem okresu wypowiedzenia, do chwili zgłoszenia gotowości do pracy w związku z prawomocnym wyrokiem w organizacji pracy przedszkola nie zaszły większe zmiany. Nadal przewidziano w nim 100 miejsc dla dzieci oraz 4 grupy przedszkolne, było 6 pełnych etatów nauczycielskich oraz 1 administracyjny, po kilka godziny zajęć religii oraz języka angielskiego .

Poza powódką oraz dyrektorem w pozwanym Przedszkolu w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnionych jest 5 innych nauczycieli, w tym W. S., która jest w wieku przedemerytalnym oraz I. C., będąca członkiem zarządu Związku (...). Ponadto pracują A. P. (1) mający ogólny staż pracy 27 lat, B. B. (1) i K. K. (1) zatrudnione od 23 lat. A. P. (1) pracuje u pozwanego od 3 lat, wcześniej pracował jako nauczyciel w Szkole Podstawowej z Oddziałem Przedszkolnym, gdzie uczył w oddziale przedszkolnym i klasach nauczania początkowego, pozostali nauczyciele cały okres zatrudnienia przepracowali u pozwanego. Wszyscy nauczyciele poza A. P. (1) mają stopień awansu zawodowego nauczyciel dyplomowany, A. P. (1) jest nauczycielem mianowanym, od września 2014 roku ma otwarty staż na nauczyciela dyplomowanego. Wszyscy 4 nauczyciele w ostatniej ocenie pracy otrzymali oceny wyróżniające.

W. S. ma uprawnienia do przejścia na wcześniejszą emeryturę, pełne uprawnienia emerytalne nabywa pod koniec roku szkolnego 2016/2017.

W dniu powrotu powódki do pracy dyrektor Szkoły wydała Zarządzenie nr (...), w którym określiła zakres czynności powódki wobec, jak wskazała w Zarządzeniu, braku możliwości przydziału stałego wychowawstwa w grupie przedszkolnej. Zobowiązała powódkę do indywidualnej pracy z dziećmi w grupach przedszkolnych zgodnie z ustalonym grafikiem oraz w porozumieniu z wychowawcami grup. Zadaniem powódki była pomoc dzieciom z trudnościami w czasie zajęć i zabaw, organizowanie i uczestnictwo w zabawach z dziećmi w sali i ogródku przedszkolnym, opieka nad dziećmi w czasie spacerów i wyjść, przygotowanie dzieci z grupy (...) do udziału w uroczystości z okazji Dnia patrona przedszkola oraz zastępstwo za nieobecnych nauczycieli zgodnie z opracowanym w takim przypadku grafikiem.

Zarządzenie to zostało przesłane także do organu prowadzącego- Gminy W.. Dyrektor przedszkola zwróciła się też do organu prowadzącego o wskazanie etatu dla powódki w związku z przywróceniem jej do pracy. Wójt gminy pismami z dnia 11 i 14 kwietnia 2016 roku zawiadomił dyrektora przedszkola, że po analizie arkuszy organizacyjnych nie znaleziono etatu w szkołach na terenie Gminy dla powódki, a nadto, iż w budżecie Gminy nie ma środków finansowych na realizację zadań wymienionych w Zarządzeniu nr 8.

Na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 12 kwietnia 2016 roku dyrektor Przedszkola przedstawiając projekt arkusza organizacyjnego przedszkola poinformowała członków Rady Pedagogicznej, że w związku z liczbą przyznanych placówce liczbą miejsc, godzin, budżetem przedszkola, utworzonych grup przedszkolnych nie jest możliwe utrzymanie zatrudnienia na aktualnym poziomie i 1 nauczyciel będzie podlegał zwolnieniu. W projekcie przewidziano 6 pełnych etatów pedagogicznych, 1 administracyjny oraz po 0,16 na język angielski i religię. Projekt arkusza został zatwierdzony przez Radę.

Dyrektor Szkoły sporządziła dokument, w którym wskazała ogólnie kryteria, które będą brane pod uwagę przy decyzji dotyczącej zwalniania nauczycieli i w dniu 18 kwietnia 2016 roku wzywała po kolei wszystkich nauczycieli branych pod uwagę przy wypowiedzeniu stosunku pracy i w obecności I. C. zapoznawała ich z kryteriami doboru do zwolnienia poprzez wręczenie im spisanych warunków.

Wśród tych wyznaczników wymieniono:

1. Podstawa nawiązania stosunku pracy.

2. Wykształcenie i kwalifikacje pedagogiczne.

3. Stopień awansu zawodowego.

4. Staż pracy na stanowisku nauczyciela.

5a. Ocena pracy nauczyciela.

5b. Podnoszenie umiejętności zawodowych poprzez różnorodne formy
doskonalenia zawodowego (kursy doskonalące i studia podyplomowe z ostatnich 5 lat).

5c. Zadowolenie rodziców i dzieci z jakości świadczonych przez nauczyciela usług.

5d. Realizacja dodatkowych zajęć na rzecz przedszkola.

5e. Szczególne osiągnięcia w pracy nauczyciela ( współpraca z zakładami pracy, udział dzieci w konkursach)

6. Dyscyplina pracy i przestrzeganie zasad BHP.

6a. Punktualne rozpoczynanie zajęć.

6b. Wykonywanie poleceń przełożonego.

6c. Przestrzeganie Kodeksu Etyki.

6d. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji.

7. Inne

Następnie dokonała konkretnego odniesienia tych kryteriów do powódki, B. B. (1), K. K. (1), powódki i A. P. (1). W oparciu o dokonane tam porównania, dyrektor szkoły uznała, że z uwagi na różnice w kwalifikacjach zawodowych, w tym studiach podyplomowych, dodatkowych kursach oraz realizację dodatkowych zajęć na rzecz przedszkola należy dokonać wypowiedzenia stosunku pracy powódce.

W dniu 29 kwietnia 2016 roku powódka została wezwana do pozwanego i wręczono jej pismo o rozwiązaniu umowy o pracę za trzymiesięcznym wypowiedzeniem ze skutkiem na dzień 31 lipca 2016 roku, gdzie wskazano jako podstawę prawną art. 20 ust. I pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 191 z późn. zm.).

Przyczyną, zgodnie z treścią wypowiedzenia, są zmiany organizacyjne, polegające na likwidacji od dnia 01.09.2014r. oddziału w (...), gdzie do dnia 31 sierpnia 2014r. pracowała powódka, zmniejszenie się w przedszkolu liczby miejsc ze 125 do 100 (taki stan utrzymuje się do dnia dzisiejszego), zmniejszeniu się w przedszkolu liczby dzieci 6 letnich oraz zatrudnieniu od 01.09.2015r. nauczycieli religii i języka angielskiego, co spowodowało, że wszelkie możliwe godziny obecnie zostały w pełni obsadzone, co powoduje niemożność zapewnienia etatu powódce.

Zgodnie z zatwierdzonym przez organ prowadzący arkuszem organizacyjnym na rok szkolny 2016/2017 zatwierdzonych jest 135 godzin, których starczy dla 3 nauczycieli po 22 godz., 2 nauczycieli po 25 godzin, dla nauczyciela religii-4 godz., nauczyciela j. angielskiego - 4 godz., 1 etat dyrektora - 8 godz. oraz zostają 3 godziny, co stanowi znacznie poniżej 1/2 etatu i ogranicza możliwość zastosowania art. 22 ust. 2 KN.

Jednocześnie ponownie wskazano w wypowiedzeniu kryteria, którymi kierowała się dyrektor przedszkola przy doborze pracownika do zwolnienia i podkreślono, że pracodawca w szczególności wziął pod uwagę słuszne interesy przedszkola - wszyscy nauczyciele, w tym powódka, gwarantują podobny, dobry poziom nauczania i wykazują podobne, zadowalające zaangażowanie w wykonywaniu powierzonych podstawowych obowiązków. Jednak porównując kwalifikacje zawodowe nauczycieli (w szczególności studia podyplomowe, dodatkowe kursy) i dotychczasowy przebieg pracy - realizację dodatkowych zajęć na rzecz przedszkola, pracodawca uznał, że w tych obszarach powódka wypadła najsłabiej. Decyzja ta była podjęta w oparciu o szczegółową analizę w kwestii zatrudnienia w odniesieniu do wszystkich nauczycieli i stanowiła podstawę wyboru osoby, z którą przedszkole musi rozwiązać stosunek pracy.

W okresie wypowiedzenia powódka została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy.

(dokumenty w aktach osobowych powódki- umowa o pracę, akt nadania stopnia awansu zawodowego, wypowiedzenie umowy o pracę K 5, zarządzenie Nr 8 K 7-8, arkusze organizacyjne przedszkola K 43-56, protokół posiedzenia rady pedagogicznej K 73-75, pisma do UG i odpowiedzi K 57-58, zaświadczenie o wynagrodzeniu K 34, analiza kryteriów zatrudniania i zwalniania nauczycieli K 59-62, kryteria doboru przy zwalnianiu nauczycieli wraz z potwierdzeniami zapoznania się K 63-67 , zawiadomienie związków zawodowych K (...), wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego K 30, zeznania świadków –I. C. K 117, A. P. (1) K 117-119, K. K. (1) K 115-117, W. S. K 107-108, zeznania stron- częściowo zeznania powódki K 119-121, dyrektor pozwanego M. R. K 121-123, akta sprawy IV P 266/14)

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym jest, iż u pozwanego na rok 2014/2015 wskutek decyzji organu prowadzącego przewidujących mniej miejsc dla dzieci w przedszkolu nastąpiły zmiany organizacyjne polegające na utworzeniu mniejszej liczby oddziałów przedszkolnych – 4 w miejsce dotychczasowych 5. Wskutek tego również przewidziano mniej godzin dydaktycznych, co w konsekwencji spowodowało ograniczenie w arkuszu organizacyjnym liczby pełnych etatów pedagogicznych do 6. Nie ulega też wątpliwości, że w chwili przywrócenia powódki do pracy ostatecznie wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 21 marca 2016 roku w sprawie IV Pa 15/16 stan ten nie uległ zmianie, a razem z powódką zatrudnionych w placówce było 7 nauczycieli na etatach pedagogicznych. Odnosząc się do twierdzeń powódki, iż wobec deklaracji W. S. o przejściu na emeryturę faktycznie nie brakuje godzin, co miałoby świadczyć o pozorności przyczyny, należy stwierdzić, iż deklaracje te w żaden sposób nie zmaterializowały się mimo ich składania czy to powódce, czy przed Sądem. W. S. nie złożyła oświadczenia o woli przejścia na emeryturę także, gdy Rada Pedagogiczna była poinformowana w kwietniu, jeszcze przed wypowiedzeniami o konieczności redukcji zatrudnienia. W takiej sytuacji nie może być brany pod uwagę etat, który obsadza, jako przeznaczony dla jakiegokolwiek innego nauczyciela, bowiem wymieniona ma uprawnienia do wcześniejszej emerytury, jak podała, natomiast pozostaje w okresie ochronnym, co wyklucza rozwiązanie z nią stosunku pracy przez pracodawcę.

Sąd nie podzielił zarzutu powódki, że pozwany naruszył przy wypowiedzeniu umowy przepis art. 30§4 kp, nakazujący pracodawcy wskazanie konkretnej, prawdziwej przyczyny wypowiedzenia poprzez nie dość precyzyjne określenie.

Od kilku lat w orzecznictwie Sądu Najwyższego wykształciła się obecnie jednoznaczna interpretacja, jak należy traktować spełnienie warunku podania pracownikowi konkretnej przyczyny wypowiedzenia w odniesieniu do sytuacji, gdy w przypadku redukcji zatrudnienia, likwidacji stanowiska pracy, pracodawca jest obowiązany dokonać wyboru pomiędzy kilkoma pracownikami.

Stanowisko w tej sprawie Sad Najwyższy zajmował wielokrotnie w orzecznictwie od 2008 roku, w tym w sprawie I PK 61/13 w wyroku z dnia 2013-09-10 stwierdził, iż tylko kryteria uwidocznione w porozumieniu albo w regulaminie, mogą podlegać ocenie w postępowaniu sądowym w kontekście zasadności wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego konkretnemu pracownikowi. Nie ma przesłanek do stwierdzenia, że pracownik zwalniany z przyczyn go niedotyczących w trybie indywidualnym miałby być pozbawiony możliwości dokonania takiej oceny co do dokonanego mu wypowiedzenia, zwłaszcza w zakresie zastosowanych kryteriów doboru do zwolnienia. Przyczyna wypowiedzenia powinna być tak sformułowana, aby pracownik wiedział i rozumiał, z jakiego powodu pracodawca dokonuje wypowiedzenia i mógł zadecydować o ewentualnym wniesieniu lub zaniechaniu wniesienia odwołania do sądu, zaś w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z powodu likwidacji jednego z analogicznych stanowisk pracy powinna być wskazana także przyczyna wyboru pracownika do zwolnienia z pracy (kryteria doboru) chyba, że jest oczywista lub znana pracownikowi. W niniejszej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, by kryteria, którymi kierował się dyrektor, którym dał prymat przed innymi były powódce znane.

Na ten temat wypowiedział się także SN w sprawie I PK 172/12 w wyroku z dnia 2013-01-25 podając, że pracodawca, który przy dokonywaniu redukcji zatrudnienia z przyczyn organizacyjnych stosuje określone zasady (kryteria) doboru pracowników do zwolnienia, powinien nawiązać do tych kryteriów, wskazując przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 30 § 4 k.p.), dokonanego na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął także w sprawie I PK 86/08 z 16.12.2008 roku.

Sąd w niniejszej sprawie wyżej zaprezentowane stanowisko podziela. Trzeba wskazać, że wypowiedzenie winno być dla pracownika całkowicie zrozumiałe i czytelne od strony powodów, jakie zadecydowały o zwolnieniu go z pracy.

W ocenie Sądu wypowiedzenie wręczone obecnie powódce te wymagania spełnia. Pozwany zarówno w samym wypowiedzeniu, jak i wcześniej odrębną czynnością zapoznał pracowników z kryteriami, jakie będą brane pod uwagę przy doborze pracownika do rozwiązania stosunku pracy. Ponadto wskazał powódce, w jakich obszarach nie ma różnic pomiędzy nią, a pozostałymi pracownikami, w jakich w ocenie pracodawcy występują i które zdecydowały, iż to właśnie powódka została wybrana do rozwiązania stosunku pracy. Kryteria te zostały na tyle precyzyjnie wskazane, że umożliwiły powódce odniesienie się do nich i merytoryczną polemikę z nimi poprzez przedstawienie własnych argumentów w pozwie.

Argumenty dotyczące tej kwestii świadczą, że powódka nie tyle zarzuca brak wskazania kryteriów, co brak udowodnienia ich w wypowiedzeniu. Takie oczekiwanie, by pracodawca już w wypowiedzeniu szczegółowo wykazywał, udowadniał, że kryteria zostały przez niego dobrane i zastosowane właściwie nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa pracy.

Zasadniczy zarzut powódki do dokonanego wypowiedzenia dotyczy doboru kryteriów do zwolnienia, bowiem w jej ocenie stawia ją w gorszej sytuacji z uwagi na brak świadczenia pracy przez ostatnie dwa lata.

Co do prawa pracodawcy do wyboru, jakimi kryteriami będzie się kierował przy wyborze pracownika do zwolnienia wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku w sprawie II PK 258/11 z dnia 2012-06-01 stwierdzając, że pracodawca ma prawo wyznaczenia kryteriów doboru pracowników do zwolnienia z pracy w ramach zwolnień grupowych, które umożliwiają wyselekcjonowanie pracowników posiadających cechy (kompetencje, predyspozycje, umiejętności) pożądane przez pracodawcę.

W przypadku pozwanego przedszkola dyrektor jako decydujące uznała różnice w zakresie tych kryteriów, które odnoszą się do poziomu kwalifikacji, ukończonych kursów, szkoleń, a nadto ponadstandardowego zaangażowania się w pracę przedszkola.

W przekonaniu Sądu nie jest to wybór o charakterze dowolnym, bądź dyskryminującym.

Przede wszystkim należy podkreślić, że po pierwsze różnice między powódką, a pozostałymi nauczycielami w zakresie pozostałych kryteriów nie są na tyle znaczące, by ocenę sformułowaną w wypowiedzeniu co do nich można było uznać za nieuzasadnioną.

Powódka w stosunku do K. K. (1) i B. B. (1) ma nieco dłuższy staż pracy, jednakże w związku z tym, że we wszystkich przypadkach jest to staż długoletni, wynosi ponad 20 lat, to owe 3 lata nie są istotną różnicą. W odniesieniu do A. P. (1) powódka ma krótszy ogólny staż pracy, jednakże różnicuje ich to, że ten ostatni w pozwanym Przedszkolu pracuje jedynie 3 lata, zaś powódka przepracowała tam cały okres swojej aktywności zawodowej. Trzeba jednak zauważyć, że A. P. (1) całe swoje dotychczasowe życie zawodowe spędził na pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, a ponadto, mimo krótkiego stażu pracy w pozwanym przedszkolu, jego zaangażowanie w pracę placówki jest bardzo duże. Brał udział we wszystkich pracach formalnych na rzecz przedszkola, opracowywał w ciągu tego okresu regulaminy, procedury, brał udział w pracach powołanych w różnych sprawach komisjach, mimo krótkiego okresu pracy w placówce zatem zaangażował się znacząco w pracę na rzecz pozwanego, co też nie może być pominięte.

Kolejna różnica to kwestia poziomu awansu zawodowego pomiędzy powódką i A. P. (1), który w odróżnieniu od powódki- nauczyciela dyplomowanego, ma stopień nauczyciela mianowanego. Jednakże A. P. jest w trakcie stażu na nauczyciela dyplomowanego, a co więcej, niemal 2/3 koniecznego okresu stażu ma za sobą. Różnica pomiędzy tymi dwoma stopniami nie jest też na tyle istotna, by jej pominięcie uznać za dyskryminujące powódkę, czy nieracjonalne – wobec innych argumentów- przez pracodawcę.

Jak wcześniej wskazano, w ocenie Sądu, pracodawca dał pierwszeństwo kryteriom związanym z aktywnością na rzecz przedszkola, dzieci, czy ukończeniu kursów doszkalających, czy studiów podyplomowych, które są wykorzystywane na bieżąco w pracy z dziećmi i na rzecz dzieci, mniej wagi przykładając do różnic ( niewielkich ) w stażu pracy, czy stopniu awansu zawodowego.

Brak jest podstaw co do zasady do kwestionowania takiego uzasadnienia przyznania prymatu wymienionym kryteriom, w szczególności, gdy inne kryteria w odniesieniu do wszystkich są porównywalne, albo wykazują się niewielkimi różnicami.

Nie ma odgórnej dyspozycji, z które wynikałoby, że pracodawca zawsze ma priorytetowo traktować staż pracy, czy formalne wykształcenie. W praktyce mogłoby to oznaczać dla pracodawcy konieczność zwalniania wyróżniających się pracowników, doskonale wykonujących pracę, a konieczność pozostawienia tych, którzy mają jedynie najdłuższy staż pracy, czy dyplomy ukończenia studiów, zaś obowiązki wykonują na poziomie przeciętnym lub złym.

Odnośnie różnic natomiast w tych obszarach, które zadecydowały o wypowiedzeniu Sąd uznał, że ocena tu została dokonana zasadnie.

Powódka istotnie nie pracowała przez okres ostatnich dwóch lat, jednakże zarówno z zeznań M. R. (2), jak i pisemnej analizy kryteriów zwalniania nauczycieli wynika, że brane były pod uwagę szkolenia, ukończone kursy w ciągu ostatnich 5 lat, a także aktywność, zaangażowanie nauczycieli w dodatkowe zajęcia w przypadku powódki w okresie przypadającym przed pierwszym wypowiedzeniem.

Trzeba tu wskazać, że z zeznań świadków A. P. (1), K. K. (1), I. C., czy przesłuchanej w charakterze pozwanego M. R. (2) wynika, że tych dwoje pierwszych nauczycieli wyróżnia się spośród innych dużą aktywnością i zaangażowaniem w zajęcia wykonywane dla dzieci i na rzecz dzieci w czasie, czy to poza pensum, czy nawet prywatnym.

K. K. (1) od lat współpracuje z Kołem (...), co przekłada się na wycieczki dla dzieci, konkursy, udział dzieci w akcjach na rzecz zwierząt, w tym związanych z dokarmianiem i to ta nauczycielka przez lata sama prowadziła tę działalność, a obecnie, z uwagi na bardzo dużą ilość tej pracy- koordynuje ją, ale też sama wykonuje. Ponadto, jak wynika z zeznań I. C. i M. R. (2), wykazuje dużą inicjatywę w przystępowaniu, organizowaniu udziału dzieci w akcje, konkursy, które zostają ogłoszone w trakcie roku szkolnego, pojawiają się nagle, wykonuje pracę nie tylko przewidzianą w planie rocznym pracy przedszkola, ale sama wyszukuje możliwości włączenia dzieci w inne akcje, konkursy, które są organizowane zewnętrznie.

Nauczycielka ta ponadto ma obecnie ukończony kurs Przyjaciele Z. i w oparciu o ten program, od dwóch lat organizuje zajęcia dla dzieci. Warto też zauważyć, że udział w tym kursie wynikał także z inicjatywy własnej nauczycielki, która go wyszukała i zwróciła się do pracodawcy o wyrażenie zgody na udział w nim.

A. P. (1) z kolei wykazuje dużą aktywność w organizacji wycieczek tematycznych dla dzieci, nie tylko wyszukuje ciekawe miejsca, ale jest kierownikiem tych wycieczek, co wiąże się z obowiązkiem koordynacji całości, ale także organizacją dojazdu, rezerwacją miejsc, wykupieniem biletów, opieką nad dziećmi w czasie wycieczek. Wymieniony ukończył ponadto kurs pierwszej pomocy i także od dwóch lat organizuje dla dzieci z różnych grup, nie tylko tej, którą ma pod opieką, zajęcia z pierwszej pomocy. Wiedzę tę, wykorzystywał także w opracowaniu niektórych procedur obowiązujących w przedszkolu. Jak wskazano wcześniej- wykonał także bardzo dużą pracę organizacyjną na rzecz samego przedszkola uczestnicząc w różnych komisjach- rekrutacyjnej, inwentaryzacyjnej, a także opracowując procedury, regulaminy dla przedszkola.

Pracownik ten ma ukończone studia podyplomowe z informatyki, natomiast tych Sąd nie uznał, że szczególnie znaczące z uwagi na poziom wykorzystywania ich obecnie w pracy przedszkola. Jednak także tu należy wskazać, że A. P. (1) brał udział w kursach, szkoleniach liczniej, niż pozostali nauczyciele, brał udział także w takich, które wyszukał sam, a także takich, w których udział wymagał poświęcenia większe ilości czasu, bowiem zajęcia odbywały się poza przedszkolem, we współpracy z Poradnią P.-pedagogiczną w S..

W odniesieniu do powódki natomiast uwzględniono jej zaangażowanie w przygotowaniu spektakli teatralnych, współpracę z biblioteką, udział w wycieczkach z przedszkolakami, jako nauczyciel opiekun.

Jeśli chodzi o szkolenia, kursy dodatkowe, to powódka także ukończyła kilka, jednak wszystkie one ukończyli także pozostali nauczyciele, ale uczestniczyli ponadto w innych, w których powódka nie brała udziału, a które na bieżąco wykorzystują w pracy z dziećmi.

Podsumowując porównanie powódki z tymi nauczycielami, Sąd uznał, że ocena ich zaangażowania w pracę z dziećmi i pracę przedszkola jako wyższego, niż powódki jest tu jak najbardziej uzasadniona i trafna.

Należy natomiast zauważyć, że z zeznań M. R. (2) wynika, że mniejszą aktywność, jeśli chodzi o dodatkowe zajęcia wykazuje B. B. (1). Jednakże w odniesieniu do tej nauczycielki szczególnie istotne jest, iż ma ona ukończone studia podyplomowe z logopedii, które cały czas wykorzystuje w pracy z dziećmi. Jak podała M. R. (2), z własne inicjatywy, poza godzinami pracy przeprowadziła badania przesiewowe dzieci i obecnie z tymi, które wymagają pomocy prowadzi cały czas zajęcia.

Należy podkreślić, iż z uwagi na grupę wiekową, z jaką w przedszkolu nauczyciele pracują, możliwość korekcji wad wymowy w tym wieku, takie kwalifikacje dodatkowe nauczyciela, który zarówno w bieżącej pracy może łatwo wychwycić, które dzieci wymagają pracy, pomocy w tym zakresie, jak i może prowadzić zajęcia tymi dziećmi jest tu nie do przecenienia. Sama ta umiejętność, ukończenie takich studiów uzasadnia dokonanie wyboru tej nauczycielki w zestawieniu z powódką, nawet przy jej mniejszej aktywności w innych obszarach.

Reasumując powyższe rozważania, Sąd uznał, że zawarta w wypowiedzeniu konstatacja, iż powódka w ramach tych kryteriów wypadła najsłabiej ze wszystkich jest nie do końca uzasadniona. Porównanie powódki z poszczególnymi osobami wskazuje, że na niektórych obszarach wypada ona lepiej, na innych słabiej, jednakże w przypadku każdego z pozostałych nauczycieli występują takie cechy, które powodują, iż ich zatrudnienie na rzecz przedszkola jest szczególnie cenne i stanowi racjonalne uzasadnienie wyboru dokonanego przez dyrektora przedszkola. Warto zauważyć, że co do zasady, gdy w przypadku konieczności redukcji zatrudnienia w grę wchodzi wybór pracodawcy pomiędzy pracownikami równorzędnymi, Sąd nie ma uprawnień do wskazywania, którego pracownika winno się wybrać, ta decyzja musi być pozostawiona pracodawcy. Przyjęcie innego toku myślenia oznaczałoby, że w niektórych przypadkach pracodawca dysponujący pracownikami o bardzo porównywalnych cechach nie mógłby prowadzić żadnych zmian kadrowych nie narażając się na konsekwencje niekorzystnych orzeczeń Sądu. Sąd jest władny jedynie ocenić, czy dokonywane zmiany nie mają charakteru pozornych oraz np. do oceny, czy konieczność dokonania zmian nie została wykorzystana do rozwiązania stosunku pracy z konkretnym pracownikiem – tu można wskazać stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009 roku w sprawie I PK 11/09. Tę ostatnią kwestię Sąd miał tu szczególnie na uwadze, bowiem ze spraw pomiędzy powódką, a pracodawcą wynika, że relacje personalne powódki z dyrektor szkoły nie były szczególnie dobre.

W niniejszej sprawie Sąd uznał jednak, że różnice w kwalifikacjach czterech nauczycieli, ukończone kursy doszkalające oraz studia podyplomowe przez pozostałych trzech podlegających ocenie – te wykorzystywane bezpośrednio w pracy z dziećmi i bardzo cenne z uwagi na potrzeby dzieci, ale też te, które mają znaczenie ogólnie dla pracy przedszkola oraz bardzo duże zaangażowanie K. K. (1) i A. P. (1) w pracę na rzecz samego przedszkola, jak i bezpośrednio dzieci stanowią dostateczną przesłankę uzasadniającą obiektywizm dokonanego wyboru.

W konsekwencji powyższego należy uznać, że dokonane powódce wypowiedzenie nie jest wadliwe i zostało dokonane zgodnie z przepisami – zarówno kodeksu pracy, jak i Karty Nauczyciela, dotyczących wypowiadania stosunku pracy.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 kpc uznając, że sytuacja osobista i materialna powódki jest szczególna. Przez długi okres czasu była ona bezrobotna, pozostawała na utrzymaniu członków rodziny, obecnie po krótkim okresie zatrudnienia ponownie jest na wypowiedzeniu, co uzasadnia zwolnienie ją od obowiązku zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego.