Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Szczytnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2018 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie Wydział IV Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Anna Podubińska

Ławnicy Hanna Serowik, Janusz Sypijański

Protokolant kierownik sekretariatu Krystyna Hartung

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2018 r. w Szczytnie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...) Szpital (...) w P.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie warunków pracy i płacy

I.  zasądza od pozwanego (...) Szpital (...) w P. na rzecz powoda M. K. tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie warunków pracy i płacy kwotę (...),07 / siedemnaście tysięcy pięćset dwadzieścia osiem 07/100/ złotych,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 877 ( osiemset siedemdziesiąt siedem ) złotych tytułem opłaty, od uiszczenia której powód był zwolniony

III.  wyrokowi w pkt. I do kwoty 5842,69 zł nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 197 ( sto dziewięćdziesiąt siedem ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

Sygn. akt: IV P 41/18

UZASADNIENIE

Powódka M. K. wniosła o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia warunków pracy i płacy dokonanego wobec niej przez pozwanego (...) Szpital (...) w P. w dniu 23.05.2018 roku. Ostatecznie zmieniła roszczenie i wniosła o odszkodowanie.

W uzasadnieniu wskazała, iż przysługuje jej, jako działaczowi związkowemu, szczególna ochrona – zakaz wypowiadania warunków pracy i płacy bez uzyskania uprzedniej zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej. Powódka została wskazana pracodawcy jako reprezentująca tę organizację wobec pracodawcy.

Pozwany otrzymał odpowiedź negatywną związku zawodowego na swój wniosek motywowaną tym, że warunki wykonywania działalności związkowej przez powódkę uległyby pogorszeniu z uwagi na wykonywanie większości obowiazków zawodowych poza siedzibą pracodawcy. Wskazał też, że przyczyny w postaci likwidacji specjalistycznego zespołu ratownictwa medycznego są pozorne, zespół ten będzie nadal istniał w strukturze obok zespołów ratownictwa medycznego podstawowych w O., B. i R., jedynie w jego składzie zabraknie lekarza.

Pozwany (...) Szpital (...) w P. wniósł o oddalenie powództwa.

Obszernie opisał przyczyny, dla których zmuszony był wystąpić o przekwalifikowanie specjalistycznego zespołu ratownictwa medycznego w P. w zespół podstawowy i wskazał, że mimo otrzymanego stanowiska organizacji związkowej o braku zgody na wypowiedzenie dokonano wypowiedzenia, bowiem zmiana ta spowodowała faktyczną likwidację tego pierwszego zespołu jako komórki organizacyjnej. Wywiódł, ze wobec tego wypowiedzenie należało rozpatrywać w kontekście art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Skład osobowy zespołów podstawowych w O., R. i B., a obecnie także w P. jest określany w systemie 2 miesięcznym w harmonogramach, pozwany nie jest w stanie przypisać ściśle określonych osób do poszczególnych zespołów w związku z tym zmiana warunków zatrudnienia powódki wymagała określenia jej stanowiska pracy w funkcjonującym już systemie działania zespołów obejmującym 4 miejscowości. Plan pracy i miejsc pracy jest opracowywany w harmonogramach 2 miesięcznych, nie będzie zatem utrudniał działalności związkowej, bowiem powódka znając go będzie mogła ją zaplanować. Pozwany wskazał też, że dyskryminujące wobec innych pracowników byłoby zatrudnienie powódki na warunkach odmiennych od pozostałych osób zatrudnionych w podstawowych zespołach ratownictwa medycznego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka M. K. jest zatrudniona w pozwanym (...) Szpital (...) w P. w okresie od 7 września 1989 roku na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy w komórce organizacyjnej pozwanego - Zespole (...) jako specjalista pielęgniarka.

Powódka pełni funkcję Przewodniczącej (...) (...) Związku Zawodowego (...) przy pozwanym zakładzie pracy. Ponadto zgodnie z ustawą z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji powódka została wybrana do rady pracowniczej, a następnie Przewodniczącą Rady.

W skład specjalistycznego zespołu ratownictwa medycznego obligatoryjnie musi wchodzić lekarz. Od początku 2018 roku pozwany zaczął mieć problemy z całomiesięczną obsadą lekarską w tym zespole i w związku z udzielaniem w styczniu i kwietniu 2018 roku świadczeń opieki zdrowotnej przez ten zespół bez obsady lekarskiej Narodowy Fundusz Zdrowia nałożył na pozwanego w lutym, a następnie w maju kary umowne. Wobec powyzszego pozwany podjął działania w celu przekwalifikowania zespołu specjalistycznego w zespół podstawowy.

W dniu 8 maja 2018 roku do Starosty P. wpłynęło pismo Wojewody (...) informujące, że Minister Zdrowia zatwierdził Aktualizację Wojewódzkiego Planu Działania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego dla województwa (...) i wyraził zgodę na przekwalifikowanie od dnia 1 czerwca 2018 roku specjalistycznego zespołu ratownictwa medycznego w zespół podstawowy z siedzibą w P..

W związku z powyższym w maju 2018 roku pozwany złożył wniosek o wpis w rejestrze dotyczący zakończenia z dniem 31 maja 2018 roku działalności Zespołu (...) w P. i otwarcia z dniem 1 czerwca 2018 roku komórki organizacyjnej – Zespół (...) w P..

Pozwany podjął działania w celu wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy. Zwrócił się do Zarządu Zakładowej Organizacji Związkowej z wnioskiem o wyrażenie na podstawie art. 32 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych zgody na wypowiedzenie warunków pracy powódce. Poinformował, że pracodawca zamierza wypowiedzieć powódce warunki pracy w zakresie komórki organizacyjnej na zatrudnienie w zespołach ratownictwa medycznego w P., O., B. i R. i kierowanie tymi zespołami. Wskazał, że przyczyną jest Aktualizacja Wojewódzkiego Planu Działania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego dla województwa (...) w części dotyczącej przekwalifikowania od dnia 1 czerwca 2018 roku specjalistycznego zespołu ratownictwa medycznego w P. w zespół podstawowy z siedzibą, co powoduje faktyczną likwidację zespołu ratownictwa medycznego specjalistycznego, w którym zatrudniona jest powódka. Pozwany zwrócił się o podjęcie stosownej uchwały i zawiadomienie o niej pracodawcy w terminie 5 dni.

W dniu 17 maja 2018 roku reprezentujący powódkę związek zawodowy poinformował pozwanego, iż nie wyraża zgody na proponowane wypowiedzenie. W uzasadnieniu wskazał, że analiza zaproponowanego sposobu zmiany warunków pracy powódki wskazuje, że może być on potraktowany jako utrudnienie działalności związkowej, powódka byłaby zmuszona do wykonywania znacznej części swoich obowiązków zawodowych poza siedzibą pracodawcy, co powodowałoby znacznie utrudniony kontakt z innymi członkami związku, pracownikami, a także samym pracodawcą, co prowadziłoby do znacznych trudności w wykonywaniu obowiązków wynikających z ustawy o związkach zawodowych.

Pozwany nie wystąpił z podobnym pismem do Rady Pracowniczej.

W dniu 23 maja 2018 roku powódka została wezwana do pracodawcy i wręczono jej pismo wypowiadające warunki pracy w taki sposób, że w miejsce stanowiska specjalisty pielęgniarki w Zespole (...) zaproponowano jej zatrudnienie w Zespołach (...) w P., O., B. i R. i kierowanie tymi zespołami przy zachowaniu pozostałych warunków zatrudnienia. Termin upływu okresu wypowiedzenia został określony na 31 sierpnia 2018 roku.

Pozostali członkowie zespołu, w którym pracowała powódka, kierowcy, nie otrzymali wypowiedzenia warunków pracy i płacy.

W okresie wypowiedzenia pozwany rozwiązał z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, od której to decyzji powódka także odwołała się do Sądu Pracy.

/ Dokumentacja w aktach osobowych powódki- umowy o pracę, powierzenie stanowisk, pismo o ukaraniu, sprzeciw, odrzucenie sprzeciwu, pisma do związków zawodowych, pismo pozwanego o wyrażenie zgody na wypowiedzenie K 7, odpowiedź organizacji związkowej K 8, wypowiedzenie K 6, pismo do (...) o wpis zmian w rejestrze i wniosek K 23- 29, pismo Wojewody dot. wyrażenia zgody na przekwalifikowanie K 22 zaświadczenie o wynagrodzeniu K 15, grafiki dyżurów zespołów ratownictwa medycznego K 50-74, pisma dot. wyboru powódki do Rady Pracowniczej – akta IV P 62/18 /.

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym jest, że powódka była pracownikiem chronionym przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy, a także, z wyjątkiem niektórych sytuacji, przed jednostronnym wypowiedzeniem przez pracodawcę warunków pracy i płacy, a ochrona ta wynikała z dwóch pełnionych przez nią funkcji- (...) (...) oraz członka rady pracowniczej.

W niniejszej sprawie zostało dokonane wypowiedzenie warunków pracy i płacy, zatem należy ustalić zakres ochrony, jakiemu podlegała w takiej sytuacji prawnej. Bezspornym jest bowiem, że pozwany nie uzyskał zgody zakładowej organizacji związkowej na wypowiedzenie powódce warunków pracy i płacy na takich warunkach, jakie powódce zostało to przedstawione, a także w ogóle nie zwracał się do rady pracowniczej o zgodę na dokonanie wobec powódki wypowiedzenia zmieniającego.

W świetle ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych-art.32 ust. 1 pkt. 1 i 2 pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, a także zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, o którym mowa w pkt 1 z wyjątkiem gdy dopuszczają to odrębne przepisy.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. poz. 550, z 2008 r. poz. 584 oraz z 2009 r. poz. 805) pracodawca nie może bez zgody rady pracowników zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika będącego członkiem rady pracowników w okresie jego członkostwa w radzie pracowników, z wyjątkiem gdy dopuszczają to przepisy innych ustaw.

W świetle art. 5 ust. 5 pkt. 3 i 7 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie objęcia szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy pracownikowi będącemu członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej i będącemu członkiem rady pracowników lub określonym w porozumieniu, o którym mowa w art. 24 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. poz. 550, z 2008 r. poz. 584 oraz z 2009 r. poz. 805), przedstawicielem pracowników uprawnionym do uzyskiwania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji pracodawca może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy, a zgodnie z art. 10 ust. 1 - 3 cytowanej ustawy przepisy art. 5 ust. 3-6 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1, natomiast w przypadku określonym w ust. 1 pracodawca może rozwiązać stosunki pracy, w drodze wypowiedzenia, z pracownikami, których stosunek pracy podlega z mocy odrębnych przepisów szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem i wobec których jest dopuszczalne wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, pod warunkiem niezgłoszenia sprzeciwu przez zakładową organizację związkową w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zamierzonym wypowiedzeniu. Pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy pracownikom, o których mowa w ust. 2, jeżeli z przyczyn określonych w ust. 1 nie jest możliwe dalsze ich zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy. W takim przypadku stosuje się art. 38 Kodeksu pracy.

Zestawienie powyższych przepisów jasno pokazuje, że zasadnicze znaczenie dla oceny prawidłowości czynności pozwanego ma ustalenie, czy wypowiedzenie zmieniające dokonane wobec powódki zostało przeprowadzone z przyczyn określonych tzw. ustawą o zwolnieniach grupowych, jak wskazano w odpowiedzi na pozew, czy też brak jest podstaw do takiej kwalifikacji przyczyn wypowiedzenia.

Sąd podzielił tu stanowisko powódki.

Bezsporne jest, że od 1 czerwca 2018 roku doszło do przekwalifikowania specjalistycznego ratownictwa medycznego, do którego była przydzielona powódka w zespół podstawowy z miejscem stacjonowania w P. ( jak również nie była kwestionowana okoliczność, że taka decyzja wymuszona była brakiem możliwości zapewnienia obsady lekarskiej w tym zespole i sąd uznał za zbędne przeprowadzanie dowodów z zeznań świadków na te okoliczności, które dodatkowo zostały przez pozwanego wykazane dokumentami ). Jednak zawarte w odpowiedzi na pozew stanowisko, jakoby należało to przekwalifikowanie ocenić jako likwidację dotychczasowego stanowiska pracy powódki jest w ocenie Sądu nietrafne i stanowi nadinterpretację zaszłych zdarzeń. Niewątpliwym jest, że zespół, w którym pracowała powódka zmienił charakter, jednakże nie został zlikwidowany, nadal istnieje, a co istotne z punktu widzenia zmiany warunków pracy powódki- zachował miejsce stacjonowania w miejscowości, w której dotychczas działał. Punktem spornym jest bowiem, co wynika jasno ze stanowiska powódki, nie to, że zaproponowano jej warunki polegające na stanowisku pielęgniarki w zespole podstawowym, ale że przydzielono ją do takich zespołów działających także w obrębie R., O. i B.. Ta część propozycji pracodawcy nie ma żadnego związku z przekwalifikowaniem zespołu specjalistycznego w zespół podstawowy i nie znajduje uzasadnienia w zmianach organizacyjnych. Jak wskazano wyżej- zespół ratownictwa, w którym powódka pracowała nadal ma miejsce stacjonowania w P., jedynie obecnie jest zespołem podstawowym, przydziału do którego powódka nie kwestionowała.

Należy tu wskazać, że z odpowiedzi na pozew nie wynika też, by zmiana warunków zatrudnienia powódki w części dotyczącej miast, w obrębie których miałaby pełnić zadania była związana ze zmianami organizacyjnymi. Uzasadniając bowiem skierowanie powódki do zespołów w O., B., R., pozwany powołał się na inne kwestie- mianowicie fakt, że zatrudnienie powódki na innych warunkach, niż pozostałych członków zespołów podstawowych ratownictwa medycznego byłoby przejawem dyskryminacji tych pracowników, bowiem prowadzenie działalności związkowej, na utrudnienie w której powódka się powoływała kwestionując sporny element proponowanych jej warunków, nie może być pretekstem do uprzywilejowania pracownika prowadzącego tę działalność. Pozwany nie powoływał się zatem w tej części na zmianę organizacyjną w obrębie stanowiska pracy, na którym była zatrudniona powódka.

Trzeba też podkreślić, że argument, jakoby decyzja pracodawcy wynikała z likwidacji stanowiska pracy i miała umocowanie w art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika pojawił się dopiero w odpowiedzi na pozew. Tak w wypowiedzeniu skierowanym do powódki brak jest wskazania na ten przepis, a pracodawca nie posługuje się w ogóle pojęciem likwidacji stanowiska pracy, jak i konsultacje ze związkiem zawodowym i zwracanie się o zgodę na wypowiedzenie warunków ze wskazaniem na przepis art. 32 ust. 1 pkt. 2 ustawy o związkach zawodowych, nie zaś konsultacje w trybie art. 38 kodeksu pracy, które byłyby dokonywane w przypadku stosowania art. 10 ustawy o „zwolnieniach grupowych” jednoznacznie świadczą o tym, że dopiero na etapie wszczęcia przez powódkę postępowania przed Sądem z odwołania od wypowiedzenia, pozwany podszedł „kreatywnie” do swoich działań i podjął próbę „ratowania” dokonanych czynności i wykazywania ich prawidłowości.

Reasumując- w ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, by wypowiedzenie warunków pracy i płacy powódce było dokonane z przyczyn określonych w art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. W konsekwencji pracodawca zgodnie z przepisami powołanymi na wstępie był zobligowany do uzyskania zgody tak organizacji związkowej, do której należy powódka, jak i rady pracowniczej.

Należy tu wskazać, że o zgodę do rady pracowniczej pozwany nie zwracał się w ogóle, natomiast organizacja związkowa nie wyraziła zgody na dokonanie wypowiedzenia powołując się na to, że zaproponowane warunki mogą być ocenione, jako utrudniające prowadzenie działalności związkowej z uwagi na fakt wykonywania znacznej części obowiązków służbowych poza siedzibą pracodawcy, co powodowałoby znaczne trudności w kontakcie tak z pozostałymi członkami związku, pozostałymi pracownikami, jak i samym pracodawcą. Pozwany wprawdzie wskazywał, że twierdzenia te nie są zgodne z prawdą, bowiem praca osób kierowanych poza P. odbywa się zgodnie z harmonogramem dwumiesięcznym, a nadto dojazdy są opłacane przez pracodawcę, co umożliwiałoby powódce zaplanowanie działalności związkowej, jednak Sąd uznał, że sprzeciw jest uzasadniony.

Trzeba wskazać, że złożone harmonogramy pozwalają na ustalenie ( z tego też powodu Sąd oddalił wnioski dowodowe o przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków ), że poszczególne osoby, przynajmniej w cyklach dwumiesięcznych są przydzielane do zespołów stacjonujących w jednym mieście. W przypadku, gdy zmiany zespołów są wykonywane cyklicznie, możliwe byłoby takie ustawienie harmonogramu pracy powódki, że ta przez 3/4 czasu pracy w okresie roku wykonywałaby pracę poza siedzibą pracodawcy i co należy zaznaczyć, w miejscowościach oddalonych od tej siedziby o około 20 km. Jeśli dodatkowo uwzględni się zmianowość pracy, fakt, że kontakt z pracownikami, czy innymi członkami związku ( w dużej liczbie położnymi pracującymi wyłącznie w P. ), co dość oczywiste bezkolizyjnie może odbywać się po zakonczeniu zmian, na ich styku, to oczywistym jest, że praca w oddaleniu od siedziby może utrudnienia działalności powodować i stanowisko Zakładowej Organizacji Związkowej jest tu uzasadnione.

Reasumując, Sąd uznał, że dokonane przez pozwanego wypowiedzenie warunków pracy i płacy jest dokonane sprzecznie z powoływanymi przepisami ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych oraz ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. poz. 550, z 2008 r. poz. 584 oraz z 2009 r. poz. 805) i roszczenie powódki jest uzasadnione. Zgodnie z art. 45 par 1 kp w związku z art. 42 par 1 kp w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Powódka ostatecznie wniosła o odszkodowanie, które to z uwagi na staż pracy należne jest jej w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia i na podstawie powyższych przepisów orzeczono je na jej rzecz.

Sąd w oparciu o treść art. 113§1 ustawy dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Szczytnie) odpowiednią kwotę tytułem kosztów sądowych, bowiem zgodnie z treścią art. 96 ust.1 pkt. 4 ustawy dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, powódka nie miała obowiązku ich uiszczenia. Wysokość opłaty naliczono w oparciu o art. 13 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych mając na uwadze wysokość zasądzonego na rzecz powódki roszczenia.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc, przy określaniu wynagrodzenia za czynności radcy prawnego Sąd miał na uwadze brzmienie treści § 9 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Wyrokowi do kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia nadano rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 477 ²§1 kpc.